Wybór odpowiedniej formy finansowania jest kluczowy

W 2016 roku 8,47% inwestycji w sprzęt medyczny zostało sfinansowanych z udziałem wsparcia zewnętrznego, natomiast w 2017 szacuje się, że wartość ta wzrosła o kilka punktów procentowych (do około 14 %). Najprawdopodobniej ten trend w kolejnych latach będzie jeszcze bardziej przyspieszał.

Nowe wyzwania dla menadżerów służby zdrowia

Na ilość inwestycji realizowanych z wykorzystaniem instrumentów finansowania zewnętrznego takich jak raty i leasing decydujący wpływ mają działania ustawodawcy – szpitale, które nie weszły do tzw. sieci (a są to w większości placówki prywatne) będą musiały szukać środków z innych źródeł, by móc konkurować z pozostałymi podmiotami sektora ochrony zdrowia. Niezależnie od tego z finansowania zewnętrznego nadal będą również korzystać publiczne placówki, które znalazły się na liście wsparcia Ministerstwa Zdrowia. Średnia wieku szpitali w Polsce wynosi 50 lat – placówki te wymagają więc ciągłej modernizacji i nowego sprzętu, na który niestety niejednokrotnie je nie stać. Jak powszechnie wiadomo wsparcie ze strony NFZ jest ograniczone, dlatego dyrektorzy szpitali i przychodni muszą szukać alternatywnych sposobów finansowania dla swoich placówek. Taka sytuacja wymaga od menadżerów wiedzy o plusach i minusach każdej z form wsparcia – dla jednej placówki leasing operacyjny będzie korzystnym rozwiązaniem, dla innej leasing finansowy bądź sprzedaż ratalna.  

Leasing – jaką formę wybrać?

Leasing jest dość młodą formą finansowania, która jednak z roku na rok znajduje coraz większe grono zwolenników. W ramach tej usługi, leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do korzystania ze (w tym przypadku) sprzętu medycznego na pewien uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty (raty leasingowe). W zależności od sytuacji leasingobiorca może zdecydować się na dwie alternatywne formy finansowania w ramach tego instrumentu – leasing operacyjny oraz finansowy. 

Leasing operacyjny inaczej zwany usługowym w skrócie polega na przekazaniu w użytkowanie dowolnego dobra inwestycyjnego. Jest objęty 23% podatkiem VAT wliczonym w finansowanie, które może być przeznaczone zarówno na zakup  sprzętu, jak i modernizację placówki (z wyłączeniem prac budowlanych). Korzyścią wynikającą z tego rozwiązania jest możliwość wliczenia w koszty uzyskania przychodu całej opłaty wstępnej, rat leasingowych oraz opłat eksploatacyjnych. Po zakończeniu umowy leasingobiorca może wykupić przedmiot za z góry określoną wartość końcową powiększoną o VAT. Z uwagi na wyższą stawkę podatku od towarów i usług leasing operacyjny może być niekorzystnym rozwiązaniem dla placówek medycznych planujących zakupić sprzęt medyczny. Ten model finansowania lepiej sprawdza się w przypadku zakupu ambulansów. 

Lepszym rozwiązaniem sfinansowania dostawy sprzętu medycznego może okazać się drugi typ leasingu, zwany finansowym. Opiera się na 8% podatku VAT, dlatego jest rozwiązaniem tańszym od leasingu operacyjnego. Minusem tego modelu jest obowiązek zapłaty podatku VAT z góry – zazwyczaj wraz z pierwszą ratą leasingową. Korzystne dla placówki może być natomiast posiadanie pełnej własności sprzętu i możliwość samodzielnego dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Po zakończeniu trwania umowy przedmiot można więc sprzedać lub nadal wykorzystywać w placówce. Kosztem uzyskania przychodu są w tym przypadku wspomniane odpisy amortyzacyjne i część odsetkowa raty leasingowej.

Sprzedaż ratalna w sektorze ochrony zdrowia

Dużą popularnością wśród dedykowanych instrumentów finansowych cieszy się sprzedaż ratalna. W odróżnieniu od leasingu jest ona znacznie prostsza i wymaga mniej formalności. Przede wszystkim jednak podstawową różnicą jest to, iż przedmiot finansowania z chwilą zawarcia umowy staje się własnością placówki medycznej, która sama dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Ta forma wsparcia obejmuje nie tylko dostawy sprzętu medycznego, ale jest również wykorzystywana przy realizacji kompleksowych projektów inwestycyjnych, prac budowlanych i adaptacyjnych, modernizacji infrastruktury, czy zakupów sprzętu komputerowego, oprogramowania oraz wyposażenia biurowego. Spełnienie świadczenia przez kupującego rozłożone jest w czasie, zatem cena płacona jest w ratach i nie ma znaczenia, na ile rat została rozłożona. Szpitale często decydują się na to rozwiązanie, gdyż opłaty miesięczne nie obciążają bieżącego budżetu placówki.

„Koszty związane z każdą z form  finansowania – leasing operacyjny, finansowy i sprzedaż na raty – są różne, dlatego podejmując decyzję o zakupie sprzętu medycznego, warto każdorazowo przeprowadzić symulację.”

Który instrument jest najbardziej korzystny?

Analizując dostępne formy finansowania trzeba stwierdzić, iż nie ma jednoznacznej odpowiedzi która z nich jest najkorzystniejsza. Na wybór odpowiedniego rozwiązania składa się wiele czynników takich jak np. sytuacja finansowa placówki, rodzaj planowanej inwestycji oraz jej rentowność, czy okres realizacji i finansowania.

Dostawa sprzętu medycznego realizowana za pomocą leasingu operacyjnego może być niekorzystna z powodu wyższego podatku VAT (23%), jednak instrument ten sprawdza się w przypadku zakupu ambulansu, który jest ustawowo obłożony 23% podatkiem od towarów i usług. Leasing finansowy cieszy się dużym zainteresowaniem zwłaszcza wśród podmiotów, które nie są płatnikami podatku VAT – a do nich zaliczamy większość lekarzy prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Finansowanie ratalne natomiast jest obecnie najprostszą formą finansowania inwestycji w sektorze medycznym, która  może przekonać posiadaniem sprzętu na wyłączność z chwilą podpisania umowy oraz brakiem opłaty końcowej. Ponadto niewiele osób wie, że połączenie usługi finansowania i zakupu sprzętu w ramach finansowania ratalnego posiada zaletę podatkową zwolnienia z VAT.

Koszty związane z każdą z form  finansowania są różne, dlatego podejmując decyzję o zakupie sprzętu medycznego, warto każdorazowo przeprowadzić symulację. Może się bowiem okazać, że atrakcyjniejszą od leasingu formą finansowania będzie właśnie wspomniany zakup na raty. 

Piotr Harpak, Menedżer Regionu BFF MEDFinance S.A.