Raty i pożyczki: nie tylko na sprzęt medyczny

Sprzęt kupowany przez placówki medyczne przy pomocy systemu ratalnego to zarówno duże, kilkumilionowe zakupy jak i drobniejsze, których koszt wynosi kilkaset złotych.

Od rezonansu do RTG Górnośląskie Centrum Medyczne zakupiło w ten sposób rezonans magnetyczny, ogłaszając przetarg zarówno na modernizację pomieszczeń jak i na dostarczenie i instalację sprzętu. Koszt wyniósł 8 021 666,64 zł. Raty zostały rozłożone na 5 lat.

Szpital Uniwersytecki w Krakowie finansował za pomocą rat dostawę i montaż tomografu komputerowego. Koszt wyniósł 3 894 856,89 zł.

- Rozłożenie płatności na raty jest najczęściej spowodowane brakiem przez placówkę pełnej kwoty potrzebnej na zakup danej aparatury, który to zakup jest niezbędny do zawarcia kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Taki sposób finansowania umożliwia nam pozyskanie niezbędnego sprzętu w danym momencie, bez konieczności odkładania zakupu do czasu zgromadzenia wymaganej kwoty- mówi Marcin Batko, Kierownik Działu Zamówień Publicznych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Zamawiający nie narzuca wykonawcom formy, jaką mają przybrać składając ofertę. Nie jest wymagane podwykonawstwo czy też wspólne ubieganie się o udzielenie zamówienia publicznego. Płatność w ratach jest zawarta w danym zamówieniu, nie stanowi odrębnego postępowania. Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określa zazwyczaj wysokość, ilość i termin płatności poszczególnych rat. Ilość rat w jakich następuje płatność wynosi od 3 do 60 i są to zazwyczaj raty miesięczne. Zapisy specyfikacji dotyczące warunków płatności nie przewidują zapłaty dodatkowych odsetek dla wykonawcy w związku z zapłatą dokonywaną w ratach.

- Wykonawcy zobowiązani są do złożenia kompleksowej oferty, gwarantującej ustalony sposób płatności - podają po prostu jedną cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie przewiduje w swoich formularzach szczegółowej wyceny kosztu związanego z rozłożeniem płatności na raty. Wykonawca winien uwzględnić wszystkie ewentualne koszty w cenie oferty – wyjaśnia Marcin Batko.

Zamawiający nie posiada informacji, jak płatność w ratach wpływa na cenę oferty, niemniej porównując ceny wybranych ofert z kwotami przewidzianymi przez zamawiającego na sfinansowanie zamówienia można stwierdzić, że te pierwsze są niższe.

- Płatność w ratach jest korzystna z tego względu, że umożliwia zakup i używanie aparatury „dziś” przy płatności „jutro”, co z kolei daje możliwość zawarcia z NFZ kontraktów na świadczenia. Brak możliwości zapłaty w ratach za aparaturę medyczną oznaczałby konieczność rezygnacji z zakupu – dodaje Marcin Batko.

Szpital Uniwersytecki w Krakowie kupował za pomocą finansowania ratalnego różnorodny sprzęt, na przykład system do hipotermii śródnaczyniowej, w tym przypadku płatność była rozłożona na 12 miesięcznych rat (koszt zakupu wyniósł 102 6128,36 zł), podobnie jak przy zakupie monitorowania kardiologicznego (koszt inwestycji – 841 860 zł) czy przy dostawie, instalacji i uruchomieniu aparatu RTG do angiografii cyfrowej, wraz z adaptacją pomieszczeń i przy zamówieniu dotyczącym dostawy, instalacji i uruchomienia stołu do biopsji stereotaktycznej. Przy zakupie w systemie ratalnym aparatury endoskopowej zastosowano płatność w 36 ratach miesięcznych. W tym przypadku koszt wyniósł 658 287,72 zł. Przy drobniejszych zakupach dotyczących na przykład videogastroskopu, stołów operacyjnych – urologicznego i okulistycznego, kardiomonitorów, aparatury endoskopowej, aparatury analitycznej raty wynosiły 6 lub 3 miesiące.

Placówka ta w systemie ratalnym zrealizowała w 2011 roku 15 zakupów, w roku 2012 było to 18 inwestycji, a w roku 2013 – już było ich 13. Widać więc tendencję wzrostową. Największa inwestycja realizowana w takiej formie miała wartość 11 337 447,87 zł i dotyczyła dostawy, instalacji i uruchomienia systemu PET-CT wraz z adaptacją pomieszczeń. Zapłata nastąpiła w trzech ratach. Pierwsza była płatna do 30 czerwca 2012 roku i stanowiła zapłata za wykonanie robót budowlanych, dwie pozostałe płatne - do 31 stycznia 2013 roku oraz do 30 czerwca 2013 roku stanowiły zapłatę za dostawę, instalację i uruchomienie systemu PET-CT. Inwestycją o najmniejszej wartości, wynoszącej 58 428 zł, była dostawa, instalacja i uruchomienie dwóch myjni dezynfektorów. Również w tym przypadku płatność była realizowana w trzech ratach, były to równe raty miesięczne. Infrastruktura – też na raty.

Na pozostałe inwestycje, głównie infrastrukturalne, firmy finansowane proponują szpitalom inne rozwiązania, na przykład pożyczki. Szpital wtedy ogłasza przetarg na przykład na roboty budowlane wraz z finansowaniem w formie pożyczki. Zaletą takiego rozwiązania jest przetarg jedna i prosta procedura zamówienia publicznego.

- Najczęściej jest to realizowane poprzez dodatnie do specyfikacji istotnych warunków zamówienia zapisów określających warunki udzielenia pożyczki. Zapisy określają, ile ma być rat i do kiedy (do którego dnia miesiąca) mają być płatne. Termin płatności może wynosić od kilku nawet do 120-ciu miesięcy – wyjaśnia Radosław Moks – Prezes MEDFinance, zajmującej się finansowaniem inwestycji dla szpitali.

Takie rozwiązanie wybrał Zespół Opieki Zdrowotnej w Skarżysku- Kamiennej, który pod koniec lipca 2013 roku ogłosił przetarg dotyczący budowy rezerwowego źródła ciepła wraz z usługą sfinansowania inwestycji.

Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie rezerwowego źródła ciepła w systemie „zaprojektuj i wybuduj” wraz z usługą sfinansowania inwestycji z przyłączem gazowym do budynku szpitala czyli do pomieszczeń adaptowanych na kotłownię oraz kuchni oraz wykonanie przyłącza C.W.U. odpowiadającego obowiązującym standardom do budynku administracyjnego. Inwestycja obejmuje między innymi budowę zapasowego źródła ciepła z 2 kaskadami kotłów zasilanych gazem i olejem opałowym, przyłącza gazowego do zasilania gazem kuchni i budowanej kotłowni oraz montaż zbiorników na olej opałowy, a także zamontowanie automatyki zapewniającej bezobsługową pracę kotła, montaż stacji uzdatniania wody zasilającej zład, adaptację pomieszczenia na kotłownię i montaż kotłowni oraz włączenie do istniejącej instalacji.

Środki na tę inwestycję będą pochodziły częściowo z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Instytucja finansująca zajmie się także rozliczeniem tych środków. Termomodernizacja budynku szpitalnego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Oławie jest realizowana w systemie „zaprojektuj i wybuduj”. W maju 2013 został ogłoszony przetarg na realizację inwestycji wraz z usługą sfinansowania części robót i rozliczeniem projektu z instytucją dofinansowującą projekt. W czerwcu wybrana została oferta Konsorcjum Hydrochem DGE S.A. z Warszawy oraz MEDFinance, który zaoferował finansowanie w formie pożyczki. Cena oferty wyniosła 3 165 779,83 zł (brutto). Oferta została oceniona jako najkorzystniejsza pod względem ocenianych parametrów. Drugą ofertą złożył Siemens.

Obecnie popularność tego typu rozwiązań jest bardzo duża.

- W miesiącu składamy oferty w kilkunastu przetargach z finansowaniem, z czego większość to finansowanie ratalne – dodaje Radosław Moks - Do takiego przetargu startujemy wspólnie z dostawcą sprzętu. My odpowiadamy za finansowanie, a dostawca za wszystkie elementy związane z dostawą, uruchomieniem urządzenia i szkoleniem klienta. Warunkiem udzielenia finansowania najczęściej jest zabezpieczenie w formie zastawu rejestrowego na finansowanym sprzęcie.

Przy korzystaniu z finansowania ratalnego amortyzacji podlega cała wartość inwestycji wraz z finansowaniem. Jest to rozwiązanie w pewnych okolicznościach dające dodatkową korzyść, szczególnie dla szpitali w gorszej sytuacji finansowej, którym grozi przymusowe przekształcenie w spółkę prawa handlowego. Jeżeli wartość amortyzacji jest wyższa od poniesionej straty w danym roku obowiązku przekształcenia w spółkę nie ma Decyzja o przekształceniu w takiej sytuacji jest dobrowolna, zarządzający i nadzorujący mogą ją podjąć w najkorzystniejszym dla szpitala czasie