Finansowanie sektora medycznego

Rok 2013 wg wielu analityków branży będzie to rok dalszego rozwoju prywatnego sektora branży medycznej. Wbrew dość powszechnej opinii, szpitali w Polsce wcale nie jest zbyt wiele (średnio 50 łóżek na 10 tyś mieszkańców). Nakłady na ochronę zdrowia w Polsce są jednymi z najniższych w Europie (7,4proc. PKB) – wyprzedzamy tylko Bułgarię, Estonię, Łotwę, Cypr, Rumunię).

Jednak samo zwiększenie nakładów pieniężnych w system, wcale nie rozwiązałoby problemu w polskiej służbie zdrowia – jeden z ważniejszych czynników to gospodarność – stąd też przestrzeń do działania dla prywatnych podmiotów (osoby prywatne, fundusze private equity, etc.). Wg szacunków Banku Światowego w 2030 roku stosunek wydatków do PKB (jako średnia dla UE może wzrosnąć do 14proc.) – budżety państw niekoniecznie to udźwigną, w związku z czym także konieczne będzie rozwinięcie systemów prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych.

Już w tej chwili 1/3 wydatków na ochronę zdrowia to wydatki prywatne!

Od roku 2010 wartość rynku sprzętu medycznego wzrosła o 5proc. w stosunku do lat poprzednich. Wzrost ten to pochodna m.in. importu, którego dynamika wyniosła 6proc., do wartości 3,9 mld. ZŁ. W 2011 r. rynek powrócił natomiast na ścieżkę bardziej dynamicznego wzrostu – w pierwszej połowie roku import wzrósł o ponad 30proc., co pozwala szacować, że dynamika całego rynku sprzętu medycznego w Polsce wyniesie ponad 20proc., a jego wartość przekroczy 5 mld zł. Lekkie osłabienie dynamiki wzrostu w roku 2012 w stosunku do 2011 było wynikiem kończących się środków unijnych (przykładowo, na dzień 30.10.2012 wykorzystanych zostało już około 90proc. środków z Regionalnych Programów Operacyjnych). Jednocześnie przewidywane jest , iż od 2013 r. rynek będzie notował wzrosty powyżej 25proc. rocznie, a dynamika będzie rosła z roku na rok aż do 2016 r., kiedy to został wyznaczony termin ostateczny na dostosowanie zakładów opieki zdrowotnej do wymogów europejskich. Prognozy wg firmy badawczej PMR Publication zakładają, że z racji tych przepisów na sprzęt medyczny ma zostać wydanych 7 mld zł – wprowadza Pani Magdalena Wójcik.

Jakie są sposoby pozyskiwania środków na inwestycje przez prywatne placówki medyczne? 

Przede wszystkim należy określić przedmiot inwestycji, sytuację finansową oraz posiadane zabezpieczenia przez placówkę medyczną. Pierwsze kroki prywatna placówka medyczna najczęściej kieruje do banków, które oferują najbardziej atrakcyjne finansowanie. Niska cena uzasadniana jest niskim akceptowalnym ryzykiem inwestycji, co powoduje, że placówka medyczna musi być solidnie przygotowana - posiadać wysokiej jakości biznes plan, legitymować się zasobami do realizacji inwestycji oraz najważniejsze posiadać solidne zabezpieczenia przekraczające wartość inwestycji. Banki finansują wszelkie inwestycje, zarówno w infrastrukturę jak i zakup sprzętu medycznego. Należy pamiętać, że instytucje bankowe generalnie nie najlepiej oceniają sektor medyczny, trudno znaleźć specjalistów, którzy będą rozumieli funkcjonowanie systemu, rozliczeń z NFZ, czy zasady kontraktowania usług medycznych. Banki niechętnie też finansują przedsięwzięcia nowe tzw. start-up – mówi Radosław Moks – Viceprezes MEDFinance S.A.

Jakie są plusy i minusy pożyczki bankowej, leasingu?

Kolejnym ważnym źródłem finansowania są instytucje leasingowe, które dla sektora posiadają dedykowane pożyczki medyczne oraz leasing finansowy. Leasing finansowy w odróżnieniu od leasingu operacyjnego opodatkowany jest stawką VAT (8 proc.). Instytucje te nie sfinansują każdej inwestycji, przede wszystkim dedykowane są one do finansowania zakupu sprzętu medycznego, w instytucjach leasingowych trudno będzie sfinansować prace budowlane, informatyzacje, czy wyposażenie w drobny sprzęt. Zazwyczaj dostawcy oferujący sprzęt medyczny są w stanie jednocześnie przygotować ofertę finansowania jednej ze współpracujących z nimi instytucji finansowych. Tego rodzaju finansowanie co do zasady dostępne jest dla podmiotów, które istnieją na rynku co najmniej 2 lata – wyjaśnia Pan Radosław Moks. Leasing finansowy tak często rekomendowany dla lekarzy jest rozwiązaniem droższym, ponieważ generuje dodatkowy koszt w postaci naliczenia przez firmę leasingową podatku VAT od wartości urządzenia + kosztu finansowania (odsetek). Dodatkowym obciążeniem jest podatek VAT który klient musi zapłacić przy zawarciu umowy leasingu – dodaje Pani Magdalena Wójcik.

Czy istnieją jeszcze jakieś formy uzyskania pożyczki? 

Konkurencję dla firm leasingowych stanowią instytucje niebankowe – wyspecjalizowane dla sektora medycznego. Ich niewątpliwą zaletą jest rozumienie sektora, a tym samym szybsze podejmowanie decyzji w projektach niestandardowych, których procedura firm leasingowych, czy banków nie przewiduje. Instytucje niebankowe tworzą również dla sektora dedykowane programy finansowe, które łączą dostawę sprzętu wraz z finansowaniem. Przykładem takiego produktu jest MEDAmbulans, gdzie wszelkie rabaty wynegocjowane przez organizatora produktu (rabat na auto bazowe, zabudowę medyczną i wyposażenie ratownicze) są oddawane placówce medycznej przy zakupie wraz z finansowaniem. Instytucje niebankowe potrafią dokładniej oceniać ryzyko, lepiej rozumieć transakcje, a tym samym dopuszczają finansowanie młodych firm, inwestycji budowlanych, czy np. informatyzacji. Firmy te oferują finansowanie ratalne, pożyczki medyczne oraz leasing finansowy. Finansowanie ratalne posiada zaletę podatkową, finansowanie polega na ujęciu kosztu finansowego w cenie sprzętu – jedna faktura VAT na sprzęt medyczny płatna np. w 60 ratach, co powoduje, że firma amortyzuje pełną wartość faktury, obniżając podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym – mówi Pan Radosław Moks. 

Znakomita większość klientów – lekarzy, którzy zdecydowali się na wybór pożyczki medycznej jako formy finansowania zakupu urządzeń jest zdania, że to najbardziej optymalna i najszybsza procedura finansowa z jaką mieli dotychczas do czynienia. Jako finansujący do wydania decyzji wymagamy jedynie wypełnionego wniosku leasingowego i dowodu osobistego lekarza. Przedmiotem finansowania mogą zostać urządzenia medyczne nowe/używane jak również wyposażenie gabinetu lekarskiego/sali operacyjnej. 

Przy finansowaniu w formie pożyczki medycznej lekarz otrzymuje fakturę na zakup sprzętu od dostawcy wystawioną na jego firmę. RLPL po podpisaniu umowy pożyczki z lekarzem dokonuje płatności za sprzęt do dostawcy. W pożyczce medycznej finansowana jest cała wartość urządzenia medycznego wraz z podatkiem VAT 8proc.. Stosując pożyczkę medyczną możemy zaproponować dodatkowo naszym klientom harmonogramy niestandardowe, dopasowane do potrzeb klienta. 

Pożyczka medyczna ma bardzo proste zasady rozliczenia podatkowego. Lekarz otrzymuje od dostawcy urządzenia fakturę, za którą płaci RLPL i biuro rachunkowe wprowadza przedmiot na majątek środków trwałych firmy. Urządzenia medyczne można amortyzować liniowo - czyli co miesiąc księgowo pomniejszy podatek dochodowy o kwotę amortyzacji, lub można dokonać w ramach odpowiednich przepisów amortyzacji jednorazowej. Co miesiąc nasz klient otrzymuje fakturę, której kwota jest podzielona na kapitał oraz odsetki. Odsetki pomniejszają podatek dochodowy. Wszystkie wydatki związane z ubezpieczeniem sprzętu medycznego również stanowią koszt uzyskania przychodu i pomniejszają podatek dochodowy lekarza. Korzyści dla klienta z tytuł wykorzystania leasingu/pożyczki medycznej to: max uproszczone procedury dokumentowe, szybkość działania, dopasowany harmonogram do sytuacji finansowej Korzystającego, szybki proces podpisania umowy i zapłaty za przedmiot, możliwość korzystania z rabatów udzielnych nam jako instytucji kooperującej z dostawcą. Nasi klienci potwierdzają dogodność zawieranych umów i korzyści z nich płynących. Cenią sobie kompleksowość usługi i dopasowanie procedur decyzyjnych do dedykowanej branży medycznej – tłumaczy Pani Magdalena Wójcik. 

Czy możliwe jest aby prywatne placówki ubiegały się o dofinansowanie na sprzęt/rozbudowę/zatrudnienie większej liczby pracowników od państwa lub UE? 

Perspektywa unijna na lata 2007-2013 dobiega końca, dziś przede wszystkim projekty unijne są kończone i rozliczane, a co do zasady nie otwiera się nowych konkursów. Trwają obecnie negocjacje warunków i wartości pomocy strukturalnej dla Polski na lata 2014-2020 i trudno mówić o zasadach, jakie będą obowiązywać. Ważnymi zmianami będzie zmniejszenie udziału bezzwrotnych dotacji na rzecz wsparcia preferencyjnym finansowaniem – podmioty prywatne realizujące projekty w sferze medycznej będą mogły ubiegać się o dofinansowanie – szczegóły jednak poznamy najwcześniej w drugiej połowie 2013 – informuje Pan Radosław Moks. 

W związku z praktycznie wyczerpanym już napływem środków z dotacji unijnych a rosnącym nadal zapotrzebowaniem rozwoju prywatnego sektora medycznego w Polsce naturalną rzeczą jest wprowadzenie niezbędnych instrumentów finansowych, które umożliwią dalszy wzrost sektora. Odpowiedzią ze strony instytucji finansowych jest wprowadzenie na rynek pożyczki medycznej, leasingu finansowego oraz procedur specjalnie dedykowanych dla tej branży. Na naszym przykładzie jest to procedura RL MED – uzupełnia Pani Magdalena Wójcik. 

Chciałbym jeszcze nadmienić, że sektor medyczny jest również pod bacznym okiem funduszy typu private equity. Należy przeglądać strategie inwestycyjne poszczególnych funduszy w szczególności zwracając uwagę na wielkość inwestycji preferowanej przez fundusz, okres jej trwania, wiek przedsiębiorstwa i jego stadium rozwoju. Pamiętajmy, że wejście funduszu może spowodować skok rozwojowy firmy, celem funduszu będzie zwielokrotnienie wartości firmy w perspektywie kilku lat, kosztem takich działań jest utrata części kontroli nad własną firmą. Projekt inwestycyjny to co najmniej kilka miesięcy intensywnej pracy nad biznes planem oraz umową inwestycyjną - podsumowuje Pan Radosław Moks.